Yazar: Psikolojik Danışman Ayşenur Güngör

Anksiyete OKB Şizofreniye Çevirir mi,Obsesif Kompulsif Bozukluk, şizofreni riski, psikoz, içgörü, akıl sağlığı

Şiddetli anksiyete veya Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yaşayan birçok kişinin aklındaki en büyük ve en korkutucu soru şudur: "Bu yoğun düşünceler ve kaygı, zamanla deliliğe veya şizofreniye dönüşür mü?"

Bu endişe, OKB'deki takıntıların ne kadar garip ve abartılı olabildiği düşünüldüğünde anlaşılabilir. Ancak psikiyatri ve nörobilim bu soruya kesin ve net bir cevap vermektedir:

Kısa ve Net Cevap: HAYIR. Anksiyete ve OKB, Şizofreniye "DÖNÜŞMEZ". Bunlar, beyinde farklı işleyen, birbirinden bağımsız hastalıklardır.

Peki, bu iki durum arasındaki ilişki neden bu kadar kafa karıştırıcı?

1. Kilit Fark: İçgörünüzün Varlığı

Anksiyete ve OKB'yi şizofreniden ayıran en önemli fark, sizin gerçeği ayırt etme yeteneğinizdir (İçgörü).

• Anksiyete ve OKB'de Durum: Siz, takıntılı düşüncenizin veya aşırı kaygınızın mantıksız, anlamsız veya saçma olduğunun FARKINDASINIZDIR. Örneğin, OKB hastası elini yıkarken bunun gereksiz olduğunu bilir, ama yapmadan duramaz.

• Şizofrenide Durum (Psikoz): Şizofreninin temel belirtileri olan sanrılar (gerçek dışı inançlar) veya halüsinasyonlar yaşayan kişi, bunların gerçek dışı olduğunu BİLMEZ. Sanrılar, hastanın gerçekliğidir ve kişi bu konuda içgörü sahibi değildir.

Sonuç: Sadece düşüncelerinizden korkmanız, o düşüncelerin gerçek olduğunu düşünmemeniz, şizofreni olmadığınızın en büyük kanıtıdır.

2. Neden Birlikte Görülüyorlar? (Eş Tanı)

OKB'nin şizofreniye dönüşmediği doğru olsa da, bazı vakalarda bu iki hastalık aynı kişide birlikte görülebilir. Buna tıpta Eş Tanı (Komorbidite) denir.

• Klinik araştırmalar, Şizofreni hastalarının önemli bir kısmında (%12 ila %47) OKB belirtilerinin de bulunduğunu gösterir.

• Bu, bir hastalığın diğerini tetiklemesi değil, her iki hastalığın da beyindeki aynı genetik ve biyolojik yolları paylaşabilmesi nedeniyledir. Tıpkı bir kişide hem diyabet hem de kalp hastalığının birlikte görülmesi gibi.

Önemli Not: Şizofreni riski taşıyan birinde OKB bulunması, maalesef hastalığın seyrini zorlaştırabilir, ancak OKB tek başına bir kişiyi şizofren yapmaz.

3. Kaygı ve Şizofreni Başlangıcı (Prodromal Dönem)

Şizofreni genellikle aniden başlamaz. Hastalığın tam olarak ortaya çıkmasından önceki dönemde (Prodromal Dönem), kişilerde yoğun kaygı, sosyal geri çekilme ve genel bir huzursuzluk görülebilir.

Bu kaygı, zaman zaman anksiyete bozukluğu ile karıştırılsa da, bir ruh sağlığı uzmanı bu durumun basit bir anksiyete mi, yoksa ileride psikoz gelişebileceğine dair bir risk mi olduğunu, diğer semptomları ve aile öyküsünü değerlendirerek ayırt edebilir.

Sonuç: Endişeyi Bırakın, Tedaviye Başlayın

Anksiyete, panik atak ve OKB; ne kadar yoğun olursa olsun, sizi delirtmez veya şizofreniye çevirmez. Bu korkunun kendisi, sizi daha da kaygılandıran bir OKB/anksiyete tuzağıdır.

Yapmanız gereken, bu kısır döngüyü kırmak için profesyonel destek almaktır. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), anksiyete ve OKB tedavisinde en etkili yöntemdir ve size o yoğun düşüncelerin sadece birer "düşünce" olduğunu, birer "tehlike" olmadığını öğretir.

Tedavi ile hem anksiyetenizi hem de içinizdeki delirme korkusunu yenebilirsiniz.

Sevgiyle ve Sağlıcakla kalın